Kaszel z flegmą – przyczyny i leczenie. Jak pozbyć się flegmy z gardła?

Flegma w gardle występuje przy kaszlu produktywnym i jest charakterystyczna przede wszystkim dla chorób dróg oddechowych. Zwykle wskazuje na kolonizację oskrzeli lub zatok przynosowych przez bakterie. Postępowanie lecznicze zależy od przyczyny kaszlu, a o tej jest w stanie sporo powiedzieć nam kolor wydzieliny odkrztuszanej przy kasłaniu. Kiedy uporczywy kaszel z flegmą zalegającą w gardle i drogach oddechowych jest powodem do niepokoju i powinniśmy z nim udać się do lekarza? Poznaj sprawdzone sposoby na poprawę efektywności kaszlu.

Spis treści:

• Czym jest flegma i jakiemu kaszlowi towarzyszy?
• Zalegająca flegma w gardle – skąd się bierze?
• Kolor flegmy a przyczyny flegmy
• Kaszel z flegmą i objawy towarzyszące
• Kaszel z wydzieliną w gardle – diagnostyka
• Jak leczyć mokry kaszel z plwociną?
• Domowe sposoby na kaszel z flegmą

Czym jest flegma i jakiemu kaszlowi towarzyszy?

Zasadniczo w medycynie występuje podział na dwa rodzaje kaszlu: kaszel suchy i kaszel mokry (produktywny, wilgotny). Kaszel mokry a suchy – jakie są między nimi różnice? Różnią się one tym, że przy kaszlu mokrym występuje odkrztuszanie plwociny, a przy suchym nie. W dodatku przy kaszlu produktywnym może pojawić się nieprzyjemne uczucie guli w gardle, z kolei przy kaszlu suchym czuć, jakby w gardle delikatnie łaskotało nas piórko, co wzmaga odruch kaszlowy. Kaszel z odrywającą się flegmą ponadto ma głębszy i bulgoczący wydźwięk^1,2.

Zalegająca flegma w gardle – skąd się bierze?

Mokry kaszel występuje przede wszystkim w przebiegu chorób układu oddechowego. Jest typowy dla infekcji o bakteryjnym podłożu, choć zdarza się, że towarzyszy także zakażeniom wirusowym. Inne przyczyny kaszlu z odrywającą się flegmą to^2,3:

• choroby płuc,
• rozstrzenie oskrzeli,
• przewlekłe zapalenie oskrzeli,
• przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP),
• astma,
• eozynofilowe zapalenie oskrzeli.

Wskazane choroby są przede wszystkim źródłem kaszlu o ostrym charakterze, czyli występującego do 3 tygodni. Jeśli kaszel utrzymuje się ponad 8 tygodni, wtedy mamy do czynienia z kaszlem przewlekłym. Najczęściej powoduje go spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła. Przyczyną takiego stanu może być przewlekły nieżyt nosa, alergia, refluks żołądkowo-przełykowy, a nawet przebyte zakażenie górnych dróg oddechowych.

Kolor flegmy a przyczyny flegmy

Pomocne w ustaleniu przyczyny dolegliwości jest scharakteryzowanie wyglądu plwociny. W zależności od jej koloru, gęstości i ilości można postawić wstępne rozpoznanie³:

• flegma zielona lub żółta (ropna) – zakażenie zatok przynosowych, oskrzeli lub płuc,
• duża ilość ropnej flegmy – rozstrzenie oskrzeli, pęknięcie ropnia płuca do oskrzela,
• śluzowa, gęsta i lepka flegma, występująca głównie rano – przewlekłe zapalenie oskrzeli, przewlekła obturacyjna choroba płuc,
• flegma przezroczysta i lepka – zwykle astma, rzadko gruczolakorak,
• flegma o nieprzyjemnym zapachu – w zakażeniu beztlenowcami,
• flegma z grudkami i czopami – mukowiscydoza, grzybica,
• flegma z krwią – rozstrzenie oskrzeli, gruźlica, nowotwór płuc.

Pamiętajmy, że kaszel z podejrzanie wyglądającą plwociną, np. zabarwioną krwią, wymaga konsultacji lekarskiej.

Kaszel z flegmą i objawy towarzyszące

W zależności od przyczyny wystąpienia kaszlu z odrywającą się flegmą współwystępować z nim mogą takie objawy jak⁴:

• katar,
• uczucie drapania w gardle,
• ból gardła,
• chrypka,
• gorączka,
• ból w klatce piersiowej,
• trudności w oddychaniu,
• ból mięśni i stawów,
• ból głowy,
• złe samopoczucie.

Przy lekkich objawach przeziębienia pomóc powinny domowe sposoby leczenia. Jeśli jednak podjęte działania nie przynoszą efektów, a objawy choroby nasilają się, należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem. Zgłosić się do lekarza należy również wtedy, gdy dokucza nam przewlekły kaszel z flegmą, a jego przyczyna nie jest znana.

Kaszel z wydzieliną w gardle – diagnostyka

Podstawą rozpoznania przyczyny kaszlu jest badanie podmiotowe i przedmiotowe pacjenta, które umożliwia określenie rodzaju kaszlu, okoliczności go wywołujących i łagodzących, a także objawów mu towarzyszących. Badania pomocnicze znajdujące zastosowanie w diagnostyce kaszlu to m.in.^2,3:

• RTG klatki piersiowej,
• tomografia komputerowa (TK),
• ocena utlenowania krwi,
• badania układu krążenia (EKG, echokardiografia i in.),
• badania układu oddechowego (np. spirometria, bronchoskopia, badania czynnościowe),
• mikrobiologiczne badanie plwociny.

Jak leczyć mokry kaszel z plwociną?

W leczeniu kaszlu z flegmą stosuje się głównie leki mukoaktywne. Ułatwiają one usuwanie nadmiaru wydzieliny i/lub normalizują wydzielanie śluzu w drogach oddechowych. Ze względu na mechanizm działania występuje podział na⁵:

• leki wykrztuśne (sekretolityczne) – zwiększają nawodnienie i objętość wydzieliny oraz zmniejszają jej lepkość, ułatwiając jej usuwanie,
• mukoregulatory – normalizują wydzielanie śluzu w drogach oddechowych, przywracając prawidłowy skład i ilość wydzieliny,
• leki mukolityczne – zmniejszają lepkość wydzieliny,
• leki mukokinetyczne – pobudzają transport śluzowo-rzęskowy.

W razie problemów z doborem leku na mokry kaszel u dziecka o pomoc poprosić można lekarza lub farmaceutę.

Domowe sposoby na kaszel z flegmą

Syrop wykrztuśny lub dowolny inny na kaszel mokry powinien wspomóc w walce z odrywającą się flegmą, jednak oprócz niego warto zastosować także domowe sposoby leczenia. Polecane metody to^4,5:

• inhalacje z soli fizjologicznej,
• picie dużych ilości płynów (odpowiednie nawodnienie pomaga rozrzedzić wydzielinę),
• nawilżanie powietrza w domu przy pomocy nawilżaczy lub mokrego ręcznika na kaloryferze,
• częste wietrzenie pomieszczeń,
• uniesienie głowy do snu (powyżej poziomu tułowia).

Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty, w przypadku problemów ze zdrowiem, należy skontaktować się z lekarzem.

Najczęściej zadawane pytania:

1.Jak pozbyć się kaszlu z flegmą?

Na mokry kaszel z odkrztuszaniem plwociny zastosować można syrop wykrztuśny pomagający rozrzedzić zalegającą w drogach oddechowych wydzielinę i ułatwiający jej usuwanie.

2.Czy kaszel z flegmą to dobry znak?

Mokry kaszel przebiegający z odkrztuszaniem wydzieliny jest pozytywnym objawem, ponieważ pomaga w oczyszczaniu dróg oddechowych. Dlatego właśnie w żadnym wypadku nie powinno się go hamować.

Bibliografia:

1. Witkiewicz I., Ropna plwocina, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2014 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/pulmonologia/lista/96569,ropna-plwocina (dostęp: 2022.09.09.)).
2. Wiercińska M., Kaszel: kaszel mokry i suchy, sposoby na kaszel, kiedy zgłosić się do lekarza?, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/objawy/70135,kaszel (dostęp: 2022.09.09.)).
3. Szczeklik W., Jankowski M., Jassem E. i in., Kaszel, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2020 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.I.1.16 (dostęp: 2022.09.09.)).
4. Skotnica B., Angina – objawy, przyczyny, leczenie, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/laryngologia/78438,zapalenie-gardla-i-angina (dostęp: 2022.09.09.)).
5. Doniec Z., Mastalerz-Migas A., Krenke K. i in., Rekomendacje postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w kaszlu u dzieci dla lekarzy POZ, Lekarz POZ, 4/2016.