Grypa i przeziębienie należą do najczęstszych chorób, które dotykają co roku układ oddechowy milionów Polaków [1]. Dołącza do nich zapalenie gardła, które zazwyczaj towarzyszy infekcjom bakteryjnym i wirusowym górnych dróg oddechowych [2]. Jakie są objawy tych chorób? Jak się je leczy? Sprawdź.
Spis treści:
- Grypa – jakie są jej objawy?
- Przeziębienie – czym się różni od grypy?
- Zapalenie gardła – częsta infekcja dróg oddechowych
- Jak leczyć zapalenie górnych dróg oddechowych?
Grypa – jakie są jej objawy?
W okresie jesienno-zimowym w Polsce trwa sezon epidemiczny grypy. Co roku zapada na nią nawet kilka milionów Polaków. Jest ona wywoływana przez typowe wirusy grypy występujące u ludzi. Najczęściej są to podtypy H1N1 i H3N2 [1].
Wirusy najczęściej przenoszą się drogą kropelkową w czasie kontaktu z chorym, który kaszle lub kicha, albo są transmitowane drogą pokarmową poprzez kontakt z zakażonymi przedmiotami np. codziennego użytku [1]. Wirus z łatwością szerzy się w skupiskach ludzkich, czyli w szkołach, internatach, szpitalach itp. [3]. Niektóre szczepy grypy są przenoszone w wyniku bliskiego kontaktu z chorym lub zakażonymi, martwymi zwierzętami [1].
Grypa pojawia się nagle i atakuje górne drogi oddechowe. Jej najczęstsze objawy to [3]:
- wysoka gorączka lub uczucie gorączki/dreszcze,
- kaszel,
- zadyszka lub trudności w oddychaniu,
- zmęczenie (znużenie),
- ból gardła,
- katar lub zatkany nos,
- bóle mięśni lub bóle ciała,
- ból głowy.
U niektórych osób, częściej u dzieci, mogą wystąpić wymioty i biegunka [3]. Choroba utrzymuje się zwykle około tygodnia, a w jej przebiegu nie jest wymagana antybiotykoterapia. Zwykle ustępuje samoistnie i pomocne może być wspomagające leczenie objawowe, np. kaszlu lub bólu gardła [3].
Przeziębienie – czym się różni od grypy?
Przeziębienie zaliczane jest do bardzo częstych infekcji górnych dróg oddechowych. Dorośli doświadczają jego objawów średnio dwa razy w roku, a osoby w podeszłym wieku średnio raz w roku. Jednak najczęściej chorują dzieci. Może to nastąpić nawet kilka razy rocznie [4], zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym.
Czym się różni przeziębienie od grypy? Główna różnica tkwi w początku choroby. Przeziębienie nie zaczyna się nagle. Zwykle ten stan poprzedza okres złego samopoczucia, który trwa dzień lub dwa [1]. To pierwsze objawy infekcji górnych dróg oddechowych. Dopiero później pojawiają się typowe oznaki, które utrzymują się średnio przez tydzień, przy czym najmocniej dają o sobie znać między 3. a 4. dniem choroby, a potem stopniowo ustępują. Zalicza się do nich [4]:
- uczucie wysychania, pieczenia lub swędzenia w nosie;
- ból gardła i czasem chrypka oraz uczucie drapania w gardle;
- katar początkowo wodnisty, a potem często ropny.
U niektórych chorych może pojawić się suchy kaszel, który potem przechodzi w kaszel mokry, oraz stan podwyższonej temperatury ciała (37–38°C) w pierwszych dniach choroby [1]. W przypadku przeziębienia stosuje się jedynie leczenie objawowe. Wskazany jest odpoczynek i nawadnianie organizmu. Można również wykonywać inhalacje. Chory powinien zgłosić się do lekarza, jeśli wystąpią m.in. duszący kaszel, wysoka gorączka lub pojawią się napady świszczącego oddechu [4].
Zapalenie gardła – częsta infekcja dróg oddechowych
Oprócz przeziębienia i grypy większość dorosłych przynajmniej 2-3 razy w roku choruje na zapalenie gardła. Dzieci i nastolatki jeszcze częściej [2]. Ten stan zwykle jest spowodowany czynnikami infekcyjnymi, do których zalicza się wirusy, bakterie, grzyby, a nawet pierwotniaki [5]. Do zakażenia dochodzi najczęściej drogą kropelkową lub po bezpośrednim kontakcie z osobą chorą [2].
Zapalenie gardła o podłożu wirusowym charakteryzuje się pogorszeniem samopoczucia i osłabieniem. Potem pojawiają się silny ból gardła, głowy i stan podgorączkowy. Objawy te nie mają dużego nasilenia, zazwyczaj choroba ma łagodny przebieg i mija sama po 3–7 dniach [5]. W przypadku, gdy chorobę powodują bakterie, należy skonsultować się z lekarzem, ponieważ może zaistnieć konieczność przyjmowania antybiotyku [5].
Ostre zapalenie gardła i migdałków może oznaczać anginę. Podobnie jak w przypadku, gdy toczy się stan zapalny gardła, mogą ją wywołać grzyby, wirusy, paciorkowce i inne bakterie [5].
Jak leczyć zapalenie górnych dróg oddechowych?
W przypadku przeziębienia i grypy oraz zapalenia gardła należy stosować leczenie objawowe. Jeśli stan kliniczny pacjenta oraz rodzaj zakażenia wskazuje na potrzebę podania antybiotyku, należy zgłosić się do lekarza. Na ból głowy, mięśni i gorączkę stosuje się leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe [1]. W przypadku bólu gardła ulgę przynosi stosowanie środków miejscowo przeciwbólowych, np. tabletek do ssania, aerozoli i płukanek. Jednak nie muszą to być gotowe preparaty. Można złagodzić ból za pomocą domowych sposobów. Pomaga np. płukanie gardła roztworem soli kuchennej [2].
Gdy pojawia się katar i zostaje upośledzona drożność nosa, można wykorzystać leki obkurczające naczynia błony śluzowej nosa stosowane miejscowo lub doustnie [1]. Na suchy kaszel można przyjmować leki przeciwkaszlowe, takie jak butamirat. Gdy w oskrzelach zaczyna pojawiać się trudna do odkrztuszenia wydzielina, można sięgnąć po syrop wykrztuśny [1]. Warto jednak pamiętać, że wilgotny kaszel może być objawem poważniejszych chorób, takich jak POChP, czyli przewlekła obturacyjna choroba płuc. Dlatego, gdy objawy utrzymują się lub nasilają, należy skonsultować się z lekarzem.
W przypadku infekcji dróg oddechowych u dzieci i dorosłych istotna jest również profilaktyka. Trzeba wypracować w sobie nawyk częstego mycia rąk wodą z mydłem, zasłaniania nosa i ust przy kaszlu i kichaniu. Warto wprowadzić również zasady zdrowego trybu życia, czyli właściwe odżywianie, aktywność fizyczną, wysypianie się i unikanie kontaktu z chorym [2]. Wszystko po to, by ograniczyć ryzyko zachorowania.
Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty, w przypadku problemów ze zdrowiem, należy skontaktować się z lekarzem.
Najczęściej zadawane pytania dotyczące zakażenia górnych dróg oddechowych:
1. Jak leczyć infekcje górnych dróg oddechowych?
Leczenie w przypadku zakażeń wirusowych skupia się głównie na uśmierzaniu bólu, zbijaniu wysokiej gorączki oraz łagodzeniu objawów kaszlu i kataru. Gdy choroba ma podłoże bakteryjne lub nie mija samoistnie, może być wskazane podawanie antybiotyku.
2. Jak długo trwa infekcja górnych dróg oddechowych?
Objawy utrzymują się zazwyczaj kilka dni i mijają po tygodniu.
Bibliografia:
[1] Mejza F., Grypa i przeziębienie – objawy, różnice i zapobieganie, 2021 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/grypa/grypasezonowa/61825,grypa-i-przeziebienie (dostęp: 04.07.2023)).
[2] Gągała J., Zapalenie gardła, Medycyna Praktyczna 2011-10/15, 29610-29611.
[3] Antczak A., Dutkowska A., Czym jest, a czym nie jest grypa [w:] Grypa. Praktyczne kompendium, 2021, 13-19.
[4] Mejza F., Przeziębienie – przyczyny, objawy, leczenie i zapobieganie, 2021 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/grypa/przeziebienie/61668,przeziebienie (dostęp: 04.07.2023)).
[5] Zagor M. i in., Zapalenie gardła i migdałków, 2015 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-jamy-ustnej-i-gardla/show.html?id=106167 (dostęp: 04.07.2023)).
