Kaszel to najczęstszy objaw chorób układu oddechowego. Gdy dziecko, kaszląc, odkrztusza wydzielinę, nazywaną plwociną, mówi się wtedy o kaszlu produktywnym, czyli mokrym. Mokry kaszel u dziecka potrafi być bardzo uporczywy, w szczególności gdy pojawią się problemy z odkrztuszaniem, dlatego powinno się jak najszybciej zastosować leczenie. Jak leczyć mokry kaszel u dziecka? Co na mokry kaszel u dziecka najlepiej się sprawdzi? Kiedy wizyta u lekarza jest konieczna? Odpowiadamy!
Spis treści:
- Kaszel u dziecka – charakterystyka
- Mokry kaszel u dziecka – kiedy udać się do lekarza?
- Leczenie kaszlu mokrego
- Mokry kaszel u dziecka – jaki syrop?
- Domowe sposoby na mokry kaszel – jakie są?
Kaszel u dziecka – charakterystyka
Efektywny kaszel to pozytywny objaw, który pomaga oczyścić drogi oddechowe z wydzieliny lub ciał obcych. Pojawia się zwykle w przebiegu chorób dróg oddechowych.
W medycynie występuje podział na kaszel mokry i suchy. Mokry kaszel przebiega z odkrztuszaniem wydzieliny zalegającej w drogach oddechowych. Gęstość i lepkość wydzieliny (plwociny, flegmy) pomaga ustalić przyczynę kaszlu. Razem z kaszlem mogą występować objawy takie jak katar, ból gardła, chrypka, gorączka, ból brzucha, wymioty czy ból głowy.
Mokry kaszel u dziecka – kiedy udać się do lekarza?
Nikt tak dobrze, jak rodzic nie zna swojego dziecka. Czasami z mokrym kaszlem z powodzeniem jesteśmy w stanie poradzić sobie sami, jednak zdarzają się sytuacje wymagające konsultacji lekarskiej.
Do specjalisty z dzieckiem należy zgłosić się przede wszystkim wtedy, gdy wraz z kaszlem występują inne niepokojące objawy, w tym duszność (trudności w oddychaniu, uczucie braku powietrza), krwioplucie (odkrztuszanie krwi) i znaczne osłabienie. Wizytę trzeba odbyć, gdy występuje zapalenie oskrzeli u dziecka. Pilnej konsultacji ze specjalistą wymaga także przewlekły mokry kaszel u dziecka, zwłaszcza jeśli jego charakter się zmienił lub dodatkowo pojawiły się inne objawy jak chrypka (utrzymująca się ponad 3 tygodnie), duszność czy zmniejszenie masy ciała1. Wizyta lekarska wskazana jest także w przypadku infekcji bakteryjnej, a także wtedy, gdy występuje zapalenia płuc u dziecka.
Leczenie kaszlu mokrego
W postępowaniu leczniczym przy kaszlu mokrym zastosowanie znajdują przede wszystkim leki mukoaktywne, które ułatwiają usuwanie nadmiaru wydzieliny oraz normalizują wydzielanie śluzu w drogach oddechowych. Z uwagi na mechanizm działania wyróżnia się2:
- leki wykrztuśne (sekretolityczne) – ułatwiają odkrztuszanie zalegającej wydzieliny, zwiększając jej nawodnienie i objętość oraz zmniejszając lepkość lub na drodze odruchowej (podrażniając nerw błędny);
- mukoregulatory – normalizują wydzielanie śluzu, przywracając prawidłowy skład i ilość wydzieliny;
- leki mukolityczne – zmniejszają lepkość wydzieliny;
- leki mukokinetyczne – pobudzają transport śluzowo-rzęskowy, wywierając wpływ na pracę rzęsek.
Powyższy podział ma charakter umowny, ponieważ niektóre leki wykazują kilka mechanizmów działania2. Wskazane leki są bezpieczne dla dzieci.
Lek na kaszel dla dzieci powinien zostać dobrany stosownie do wieku. Inny lek trzeba podać niemowlakowi czy rocznemu dziecku, a jeszcze inny dwulatkowi i starszemu. O tym, jaki skuteczny lek na kaszel podać dziecku, powinien zadecydować lekarz.
Mokry kaszel u dziecka – jaki syrop?
Na rynku dostępnych jest wiele syropów pomagających wyleczyć kaszel ostry z odkrztuszaniem. Nie wszystkie jednak są przeznaczone do leczenia kaszlu mokrego. Dlatego, wybierając syrop na kaszel dla dzieci, trzeba zwrócić uwagę przede wszystkim na przeznaczenie takiego produktu oraz zalecenia dotyczące wieku1.
O ile syrop wykrztuśny dla dzieci starszych będzie dobrym wyborem ze względu na łatwość podania, to w przypadku dzieci młodszych powyżej 1. roku życia lepszym wyborem mogą okazać się krople doustne. Deflegmin Baby to krople doustne zwiększające wydzielanie śluzu w drogach oddechowych i poprawiające jego transport, a dzięki temu ułatwiające odkrztuszanie i łagodzące kaszel. Lek stosuje się w ostrych i przewlekłych chorobach płuc oraz oskrzeli przebiegających z utrudnieniem odkrztuszania lepkiej wydzieliny z dróg oddechowych3.
Jeśli po upływie 4–5 dni nie nastąpi poprawa lub dziecko poczuje się gorzej, należy skontaktować się z lekarzem3. Przed zastosowaniem należy zapoznać się z ulotką bądź skonsultować się z lekarzem albo farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany może zagrażać życiu i zdrowiu.
Domowe sposoby na mokry kaszel – jakie są?
Podejście do leczenia mokrego kaszlu w dużej mierze zależy od przyczyny jego wystąpienia. Zawsze należy dążyć do ustalenia przyczyny kaszlu i jej wyeliminowania przy zastosowaniu leczenia przyczynowego. Należy tutaj podkreślić, że mokry kaszel u dziecka bez innych objawów niekoniecznie musi być objawem infekcji dróg oddechowych. Dlatego długotrwały mokry kaszel u dziecka zawsze powinien być konsultowany z lekarzem i poddany diagnostyce4. Aby pomóc maluchowi w walce z kaszel, można zastosować domowe metody leczenia przedstawione poniżej.
Nawadnianie
Jednym ze sposobów na mokry duszący kaszel u dziecka jest podawanie mu dużych ilości płynów. Odpowiednie nawodnienie pomaga rozrzedzić zalegającą w drogach oddechowych wydzielinę, a co za tym idzie, usprawnić jej usuwanie2. Podawane maluchowi napoje nie powinny być zbyt zimne ani zbyt gorące, aby nie podrażniać dodatkowo gardła.
Inhalowanie
Pomocne mogą okazać się także inhalacje na męczący mokry kaszel u dziecka. Do przygotowania inhalacji wykorzystać można sól fizjologiczną lub olejki eteryczne2. W przypadku braku inhalatora inhalację można przygotować z wykorzystaniem miski z gorącą wodą i ręcznika, jednak wtedy należy szczególnie zadbać o bezpieczeństwo dziecka. Aby sprowokować kaszel i odkrztuszanie można także oklepywać plecy dziecka.
Stosowanie spray’u do nosa
Należy zadbać o drożność nosa dziecka. Ograniczy to spływanie wydzieliny do dróg oddechowych, co dodatkowo nasila odruch kaszlowy. Aby ułatwić usuwanie wydzieliny z nosa, można zastosować roztwór chlorku sodowego w stężeniu fizjologicznym lub spray czy krople (do kupienia bez recepty w aptece). Starsze dzieci mogą samodzielnie wydmuchać nos, u najmłodszych dzieci trzeba usunąć rozrzedzoną wydzielinę przy pomocy aspiratora2. Zabieg ten należy powtarzać regularnie w ciągu dnia i wykonywać wieczorem, gdyż mokry kaszel u dziecka w nocy może utrudniać zasypianie i zakłócać spokojny sen.
Nawilżanie powietrza
Ważnym elementem postępowania leczniczego jest odpowiednie nawilżanie błon śluzowych układu oddechowego poprzez zastosowanie w domu nawilżaczy powietrza. Powinien on stanąć w pomieszczeniu, w którym najwięcej czasu spędza dziecko. Alternatywą dla urządzenia nawilżającego powietrze jest położenie mokrego ręcznika na ciepłym kaloryferze. Oprócz nawilżania powietrza należy także stosować nebulizacje z soli fizjologicznej2.
Zbijanie gorączki
Jeśli dziecko gorączkuje, należy podawać mu leki przeciwgorączkowe, dobierając odpowiednią dawkę zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania2. Gorączka nie zawsze idzie w parze z mokrym kaszlem. Wszystko zależy od tego, co jest przyczyną choroby. Mokry kaszel u dziecka bez gorączki nie wymaga podawania leków przeciwgorączkowych.
Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty, w przypadku problemów ze zdrowiem, należy skontaktować się z lekarzem.
Najczęściej zadawane pytania:
- Jak szybko wyleczyć mokry kaszel u dziecka?
Na kaszel z odkrztuszaniem flegmy podaje się syrop wykrztuśny. Dodatkowo można zastosować inhalacje i pamiętać o odpowiednim nawodnieniu.
- Ile może trwać mokry kaszel u dziecka?
Czas trwania kaszlu mokrego zależy od jego przyczyny. Kaszel wywołany infekcją może trwać nawet do 3 tygodni.
Bibliografia:
- Jankowski M., Kaszel, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2017. https://www.mp.pl/pacjent/objawy/70135,kaszel
- Doniec Z., Mastalerz-Migas, Krenke K. i in., Rekomendacje postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w kaszlu u dzieci dla lekarzy POZ, Lekarz POZ, 4/2016.
- Witryna internetowa: https://deflegmin.pl/rodzina-deflegmin/deflegmin-dla-dzieci/deflegmin-baby/ (dostęp: 2022.09.09.).
- Undrunas A., Kuziemski K., Uporczywy kaszel — trudności diagnostyczno-terapeutyczne w codziennej praktyce lekarskiej, Forum Medycyny Rodzinnej 2017, vol 11, no 4, 149–155.
