Domowe sposoby na kaszel u dzieci i dorosłych

Męczący kaszel to jeden z najczęstszych objawów infekcji górnych dróg oddechowych. Może być suchy i powodować ataki kaszlu lub mokry i przebiegać z odkrztuszaniem zalegającej wydzieliny. Bez względu jednak na charakter kaszel potrafi uprzykrzyć życie, dlatego właśnie powinno się spróbować go zwalczyć. W leczeniu kaszlu można stosować domowe sposoby, które powinny przynieść oczekiwaną ulgę szczególnie na początku, gdy infekcja dopiero się rozwija i objawy nie są jeszcze tak nasilone. Poznaj domowe sposoby na kaszel suchy i mokry. Dowiedz się także, kiedy można sięgnąć po domowe sposoby, a kiedy należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

Spis treści:

• Rodzaje kaszlu – jakie są?
• Suchy kaszel czy kaszel mokry – jak rozpoznać kaszel?
• Ile może trwać kaszel?
• Domowe sposoby na suchy kaszel
• Naturalne sposoby na kaszel mokry
• Kiedy kaszel wymaga konsultacji z lekarzem?

Rodzaje kaszlu – jakie są?

Kaszel to naturalny odruch obronny organizmu, umożliwiający oczyszczenie dróg oddechowych z nadmiaru wydzieliny lub zalegających w ich obrębie ciał obcych. Odruch kaszlu zapoczątkowany jest przez podrażnienie receptorów kaszlowych w oskrzelach. Duszący i uporczywy kaszel u dorosłych często występuje w przebiegu infekcji wirusowej, z kolei kaszel mokry z odkrztuszaniem ropnej wydzieliny charakterystyczny jest dla anginy wywołanej przez bakterie. Zakażenie bakteryjne częściej odpowiedzialne jest za kaszel u dziecka niż u osoby dorosłej^1,2.

Pamiętajmy, że na rozwój infekcji i wystąpienie kaszlu najbardziej narażeni jesteśmy wtedy, gdy nasz układ odpornościowy jest osłabiony. Dlatego warto dbać o odporność przez cały rok.

Suchy kaszel czy kaszel mokry – jak rozpoznać kaszel?

Kaszel mokry i suchy najłatwiej rozróżnić po tym, że w przebiegu tego pierwszego odkrztuszana jest zalegająca w drogach oddechowych wydzielina podczas kasłania. Śluz ten nazywa się plwociną, jest on gęsty, lepki i może mieć białawe, żółtawe lub zielonkawe zabarwienie. Ponadto kaszel mokry jest głębszy i ma bardziej bulgoczący wydźwięk. Może występować zarówno w dzień, jak i w nocy. Z kolei dla kaszlu suchego charakterystyczne są napady kaszlu, które powodują podrażnienie gardła. Wszystko dlatego, że występuje uczucie drapania w gardle, które prowokuje odruch kaszlowy^1,2.

Ile może trwać kaszel?

Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie, ponieważ czas trwania kaszlu zależy przede wszystkim od przyczyny, jaka go wywołała, a także od tego, czy zostało podjęte leczenie. W medycynie stosuje się następujący podział ze względu na czas trwania¹:

• kaszel ostry – trwający krócej niż 3 tygodnie. Wywołać go może przeziębienie, zakażenie wirusowe lub bakteryjne górnych dróg oddechowych, zapalenie oskrzeli, zatorowość płucna, obrzęk płuc, zapalenie płuc, alergia, czynniki drażniące (pyły i gazy), rzadziej zachłyśnięcie lub utknięcie w drogach oddechowych ciała obcego;
• kaszel podostry – trwający od 3 do 8 tygodni. Najczęściej występuje jako pozostałość po przebytym zakażeniu wirusowym;
• kaszel przewlekły – trwający powyżej 8 tygodni. Możliwe przyczyny to przewlekły nieżyt nosa, alergia, przewlekłe zapalenie zatok przynosowych, astma, refluks żołądkowo-przełykowy, przewlekła obturacyjna choroba płuc, palenie papierosów.

Domowe sposoby na suchy kaszel

Na uporczywy suchy kaszel można stosować przede wszystkim samodzielnie przygotowane mikstury, np. syrop z cebuli lub sosnowy. Wiele osób poleca także napary z siemienia lnianego lub ziołowe do płukania gardła. Pewną poprawę powinny przynieść także inhalacje z soli fizjologicznej i nawilżanie powietrza w domu. Na początku przeziębienia lub grypy, gdy objawy nie są jeszcze bardzo nasilone, można postawić bańki.

Warto jednak wyraźnie podkreślić, że choć wspomniane metody leczenia wielu osobom pomagają, to jednak skuteczność większości nie została potwierdzona. Dlatego naturalne środki na kaszel suchy i objawy przeziębienia należy stosować rozważnie, zachowując czujność, a w razie braku poprawy lub pogorszenia stanu zdrowia, zastosować specjalistyczne leczenie. Najskuteczniejsze w tym przypadku są leki przeciwkaszlowe^3,4.

Naturalne sposoby na kaszel mokry

Przy kaszlu mokrym, podobnie jak przy suchym, zaleca się stosowanie domowych syropów na kaszel. Można także przygotować napar ziołowy i płukać nim gardło celem złagodzenia podrażnień występujących w obrębie błon śluzowych. Dzieciom przed snem można podać miód, który ze względu na przeciwzapalne i przeciwbakteryjne działanie łagodzi kaszel. Oprócz tego warto regularnie oklepywać plecy i przyjąć pozycję do snu z lekko uniesioną głową.

Domowe metody leczenia w przypadku kaszlu mokrego najlepiej stosować jako wsparcie dla farmakoterapii. Zaleca się przyjmowanie preparatów na kaszel o wykrztuśnym działaniu, które ułatwią usuwanie zalegającej w drogach oddechowych wydzieliny^3,4.

Kiedy kaszel wymaga konsultacji z lekarzem?

Są sytuacje, kiedy domowe syropy na kaszel i inne alternatywne metody leczenia nie przynoszą oczekiwanych rezultatów i należy udać się do lekarza. Wizyta lekarska jest wskazana przede wszystkim wtedy, gdy kaszel¹:

• połączony jest z dusznością, którą poprzedzają słyszalne świsty w płucach,
• przebiega z odkrztuszaniem pienistej wydzieliny o różowym zabarwieniu,
• spowodowany jest zachłyśnięciem ciałem obcym, które nie zostało usunięte z dróg oddechowych,
• poprzedził utratę przytomności,
• przebiega z odkrztuszaniem krwi.

Porady lekarza warto zasięgnąć także w przypadku występowania innych niż kaszel objawów przeziębienia lub grypy, jeśli są mocno uciążliwe i nie reagują na podjęte leczenie.

Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty, w przypadku problemów ze zdrowiem, należy skontaktować się z lekarzem.

Najczęściej zadawane pytania:

1. Jak szybko pozbyć się kaszlu?

Na kaszel pomóc powinien odpowiednio dobrany syrop do kupienia w aptece bez recepty. Dodatkowe wsparcie mogą stanowić domowe sposoby leczenia, np. inhalacje z naturalnymi olejkami eterycznymi.

2. Kiedy kaszel powinien zaniepokoić?

Kaszel przy przeziębieniu zwykle nie stanowi powodu do obaw. Jeśli jednak choroba ma ciężki przebieg i towarzyszy jej silny ból gardła, trudna do zbicia gorączka i inne niepokojące objawy, wskazana jest wizyta u lekarza.

Bibliografia:

1. Wiercińska M., Kaszel: kaszel mokry i suchy, sposoby na kaszel, kiedy zgłosić się do lekarza?, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/objawy/70135,kaszel (dostęp: 2022.09.06.)).
2. Szczeklik W., Jankowski M., Jassem E. i in., Kaszel, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2020 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.I.1.16 (dostęp: 2022.09.06.)).
3. Skotnica B., Angina – objawy, przyczyny, leczenie, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/laryngologia/78438,zapalenie-gardla-i-angina (dostęp: 2022.09.06.)).
4. Doniec Z., Mastalerz-Migas A., Krenke K. i in., Rekomendacje postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w kaszlu u dzieci dla lekarzy POZ, Lekarz POZ, 4/2016.