Zapalenie płuc to stan zapalny, który atakuje struktury płuc. Pomimo że zapalenie płuc jest chorobą, której skutkom można zapobiegać, istnieje ryzyko wystąpienia powikłań, zwłaszcza jeśli jest ono nieleczone. Zobacz, jakie mogą być długoterminowe skutki i powikłania braku odpowiedniego leczenia zapalenia płuc.
Spis treści:
- Zapalenie płuc – rodzaje
- Leczenie zapalenia płuc
- Długoterminowe skutki nieleczonego zapalenia płuc
- Najczęstsze powikłania zapalenia płuc
Zapalenie płuc – rodzaje
Zapalenie płuc to ciężka postać choroby płuc, do której może dojść w różnych sytuacjach, zależnych od miejsca zachorowania lub stanu zdrowia chorego. W związku z tym można wyróżnić poniższe schorzenia.
- Pozaszpitalne zapalenie płuc to infekcja występująca w sposób niezwiązany z pobytem w szpitalu. W tym przypadku rozwija się środowiskowo, w warunkach domowych [1].
- Szpitalne zapalenie płuc, które jest częstym powikłaniem u hospitalizowanych pacjentów. Pierwsze objawy pojawiają się po 48 godzinach od przyjęcia do szpitala lub po mniej niż 72 godzinach od wypisu ze szpitala. Zapalenie płuc rozwija się w trakcie lub po pobycie w placówce opieki zdrowotnej, takiej jak: szpital, zakład opieki długoterminowej i stacja dializ. Może też mieć związek z wentylacją mechaniczną, czyli gdy ktoś zapada na zapalenie płuc po korzystaniu z respiratora [1].
- Zachłystowe zapalenie płuc pojawiające się po zachłyśnięciu, w wyniku aspiracji tlenowych lub beztlenowych bakterii z jamy ustnej. Występuje np. po ataku drgawek [2].
- Zapalenie płuc u osób z naturalnie obniżoną odpornością [1].
Zapalenie płuc występuje dość często, aczkolwiek na pewno rzadziej niż inne choroby dolnych dróg oddechowych, takie jak zapalenie oskrzeli [2]. Może być również wynikiem zaostrzeń innych stanów chorobowych, np. POChP (przewlekłej obturacyjnej choroby płuc) [3].
Leczenie zapalenia płuc
Nie wolno lekceważyć pojawienia się typowych dla zapalenia płuc objawów, które najczęściej są ostre i intensywne. Należą do nich wysoka gorączka, dreszcze, oblewające poty, zmęczenie oraz mokry kaszel, któremu towarzyszy odkrztuszanie ropnej plwociny. Mogą pojawić się również duszności i bóle w klatce piersiowej nasilające się podczas głębokiego oddychania [4].
Trzeba pamiętać, że zapalenie płuc to nie przeziębienie lub grypa i samo nie przejdzie. Konieczne jest przyjmowanie przepisanych przez lekarza leków. Leczenie zależy od drobnoustroju wywołującego chorobę. W przypadku bakteryjnego zapalenia płuc wskazana jest antybiotykoterapia. Jeżeli choroba ma charakter wirusowy, leczenie obejmuje jedynie preparaty łagodzące objawy (takie jak gorączka i ból) oraz środki wykrztuśne, a w ciężkich postaciach choroby mogą być konieczne leki przeciwwirusowe [1].
Bardzo ważna jest świadomość, że nieleczone zapalenie płuc może rozwinąć się w poważniejszy stan, a nawet spowodować zgon chorego.
Długoterminowe skutki nieleczonego zapalenia płuc
Szczególnie niebezpieczne jest nieleczone zapalenie płuc u dziecka i osoby w podeszłym wieku. Ich osłabiony układ odpornościowy nie jest w stanie dobrze poradzić sobie z chorobą. Mogą pojawić się niewydolność oddechowa, zaburzenia świadomości, niskie ciśnienie tętnicze, rozległe zmiany zapalne w płucach, a nawet niewydolność nerek lub wątroby. Wówczas konieczna jest hospitalizacja pacjenta [4].
Trzeba też pamiętać, że nieleczone zapalenie płuc może przynieść różne skutki, takie jak [1]:
- częściowa lub całkowita niewydolność oddechowa;
- zespół ostrej niewydolności oddechowej;
- krwotok płucny;
- płyn w opłucnej;
- ropniak opłucnej;
- ropień płuca;
- sepsa;
- ropnie przerzutowe;
- zapalenie wsierdzia;
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych;
- zapalenie otrzewnej;
- zapalenie oskrzelików z organizującym się zapaleniem płuc;
- zatorowość płucna.
Najczęstsze powikłania zapalenia płuc
Nieleczone zapalenie płuc może prowadzić do groźnych dla zdrowia i życia powikłań. Oto te najczęściej doświadczane przez pacjentów.
- Płyn w opłucnej, który zbiera się między płucem a ścianą klatki piersiowej [3]. Zazwyczaj ulega resorpcji po wdrożeniu odpowiedniego leczenia zapalenia płuc i nie wymaga dodatkowej interwencji [2]. Jednak, kiedy w opłucnej zbierze się większa ilość płynu, który mimo terapii nie znika, należy wykonać drenaż opłucnej [3].
- Ropień płuca rozwija się po zakażeniu niektórymi gatunkami bakterii (najczęściej gronkowcem złocistym). Jest to jama wielkości kilku centymetrów, którą wypełnia ropna wydzielina. Zazwyczaj znika po zastosowaniu odpowiedniego antybiotyku, ale niekiedy konieczne jest mechaniczne usuwanie ropnej treści [3].
- Martwicze zapalenie płuc jest dość rzadkim powikłaniem zapalenia bakteryjnego. W obrazie RTG klatki piersiowej widać charakterystyczne zmiany, w tym martwicę oraz upłynnienie tkanki płucnej. Leczenie tego powikłania obejmuje długotrwałą, zwykle pozajelitową antybiotykoterapię [2].
Zapalenie płuc to choroba poważnie atakująca układ oddechowy, która wymaga odpowiedniego leczenia, zależnego od czynnika chorobotwórczego. Dlatego tak ważna jest dokładna diagnostyka i ustalenie przyczyny choroby oraz przyjmowanie środków wskazanych przez lekarza. Powikłania po zapaleniu płuc są groźne, więc lepiej w porę rozpocząć leczenie.
Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty, w przypadku problemów ze zdrowiem, należy skontaktować się z lekarzem.
Nieleczone zapalenie płuc – najczęściej zadawane pytania:
1. Ile trwa nieleczone zapalenie płuc?
Nieleczone zapalenie płuc może trwać tygodniami i prowadzić do poważnych konsekwencji. Standardowe leczenie zapalenia płuc antybiotykami może trwać od 7 do 14 dni. Jednak niektóre cięższe przypadki mogą wymagać miesięcy leczenia. Czas ustępowania objawów może się znacznie różnić. Na przykład gorączka zwykle ustępuje w ciągu 48 godzin, a kaszel może utrzymywać się nawet do dwóch lub trzech tygodni.
2. Jak rozpoznać zapalenie płuc?
Rozpoznanie choroby stawia się na podstawie połączenia objawów, badania fizykalnego, badania krwi i prześwietlenia klatki piersiowej pacjenta. W potwierdzeniu choroby pomaga wywiad kliniczny, ale najważniejszymi badaniami potwierdzającymi zapalenie są zdjęcia rentgenowskie lub tomografia klatki piersiowej i badania laboratoryjne. Warto również zwrócić na typowe objawy zapalenia płuc, takie jak kaszel, duszność, gorączka i ból w klatce piersiowej. Mogą też pojawić się poczucie wyczerpania i senność.
Bibliografia:
[1] Przybyłowski T., Zapalenie płuc w różnych grupach wiekowych, Medycyna po Dyplomie 2011;(20);2(179):66-77. [2] Durbin W.J., Stille Ch., Zapalenie płuc, Pediatria po Dyplomie Vol. 13 Nr 6, Grudzień 2009: 31-45. [3] Mejza F., Zaostrzenia POChP – przyczyny, objawy i profilaktyka, 2021 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/pochp/podstawoweinformacje/54307,zaostrzenia-pochp (dostęp: 21.05.2024)). [4] Mejza F., Zapalenie płuc: przyczyny, objawy i leczenie, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/pulmonologia/choroby/65040,zapalenie-pluc (dostęp: 21.05.2024)).